مشارکت کودکان در بازی های گروهی و 7 بازی مشارکتی عالی
مقدمه: آیا بازی‌های گروهی می‌توانند آینده‌ی کودکان را بسازند؟
تصور کنید گروهی از کودکان در حیاط مدرسه با خنده و شادی در حال بازی هستند، دست در دست هم، بدون رقابت‌های تند و تیز، فقط برای لذت بردن و همکاری! این صحنه نه‌تنها دل‌انگیز است، بلکه کلید رشد مهارت‌های اجتماعی، عاطفی و حتی ذهنی کودکان را در خود دارد. بازی‌های گروهی مشارکتی، جایی که هدف پیروزی یک نفر نیست، بلکه موفقیت کل گروه است، می‌توانند کودکان را به انسان‌هایی خلاق، همدل و با اعتمادبه‌نفس تبدیل کنند.
اما بهترین بازی‌های مشارکتی برای کودکان کدام‌اند؟
مشارکت کودکان در بازی‌های گروهی
بازی مشارکتی چیست؟
بازی‌های مشارکتی به فعالیت‌هایی گفته می‌شود که کودکان در آن‌ها به جای رقابت با یکدیگر، برای رسیدن به یک هدف مشترک همکاری می‌کنند. در این بازی‌ها، هر کودک نقشی در موفقیت گروه دارد و همه با هم برای حل یک مسئله یا انجام یک فعالیت تلاش می‌کنند. این نوع بازی‌ها فضایی شاد و بدون فشار ایجاد می‌کنند که کودکان در آن آزادانه با هم ارتباط برقرار می‌کنند و مهارت‌های تیمی را می‌آموزند.
مشارکت کودکان در بازی‌های گروهی
کودکان در بازی‌های مشارکتی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند، ایده‌هایشان را به اشتراک می‌گذارند و برای رسیدن به هدف گروه تلاش می‌کنند. این بازی‌ها به آن‌ها اجازه می‌دهد تا نقش‌های مختلفی را در گروه امتحان کنند، از هدایت تیم تا گوش دادن به نظرات دیگران. برای مثال، در بازی‌هایی مانند ساخت برج تیمی، کودکان یاد می‌گیرند که چگونه با تقسیم وظایف و هماهنگی، یک سازه‌ی پایدار بسازند. این تجربه‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا حس مسئولیت‌پذیری و همکاری را در خود پرورش دهند.
۷ بازی مشارکتی عالی برای کودکان
۱. چتر نجات گروهی
چگونه بازی کنیم؟
این بازی ساده اما هیجان‌انگیز به یک پارچه‌ی بزرگ یا یک چتر نجات کوچک و چند توپ سبک نیاز دارد. کودکان دور پارچه می‌ایستند و آن را با دست نگه می‌دارند. هدف این است که با همکاری یکدیگر، توپ‌ها را روی پارچه حرکت دهند بدون اینکه به زمین بیفتند. مربی یا والدین می‌توانند چالش‌هایی مانند “توپ را به سمت راست حرکت دهید” یا “توپ را بالا و پایین کنید” اضافه کنند.
چرا این بازی عالی است؟
چتر نجات گروهی به کودکان کمک می‌کند تا هماهنگی و تمرکز خود را در یک فعالیت گروهی تقویت کنند. این بازی حس ریتم و همکاری را پرورش می‌دهد و کودکان را تشویق می‌کند تا به دستورات گروهی گوش دهند و همزمان عمل کنند. این بازی برای گروه‌های سنی مختلف، از ۴ تا ۱۲ سال، مناسب است.
۲. ساخت برج تیمی
چگونه بازی کنیم؟
در این بازی، کودکان به گروه‌های کوچک تقسیم می‌شوند و به هر گروه وسایلی مانند فنجان‌های پلاستیکی، چوب بستنی یا بلوک‌های ساختمانی داده می‌شود. هدف این است که در مدت‌زمان مشخص (مثلاً ۱۰ دقیقه)، بلندترین برج ممکن را بسازند، اما با یک شرط: همه باید با هم همکاری کنند و هیچ‌کس نمی‌تواند به‌تنهایی تصمیم بگیرد.
چرا این بازی عالی است؟
ساخت برج تیمی خلاقیت و حل مسئله را در کودکان تقویت می‌کند. آن‌ها یاد می‌گیرند که چگونه ایده‌های خود را با دیگران به اشتراک بگذارند، به نظرات هم‌تیمی‌هایشان گوش دهند و برای رسیدن به یک هدف مشترک برنامه‌ریزی کنند. این بازی برای کودکان ۶ سال به بالا مناسب است.
۳. جزیره‌ی گنج
چگونه بازی کنیم؟
یک فضای باز را به‌عنوان “جزیره” در نظر بگیرید و اشیایی مانند حلقه، طناب یا بالشتک را به‌عنوان موانع روی زمین قرار دهید. کودکان باید با همکاری یکدیگر، بدون لمس موانع، از یک طرف جزیره به طرف دیگر برسند. برای مثال، می‌توانند از تخته‌های کوچک به‌عنوان “قایق” استفاده کنند و با جابه‌جایی تخته‌ها، همه‌ی گروه را به مقصد برسانند.
چرا این بازی عالی است؟
این بازی به کودکان کمک می‌کند تا استراتژی‌های تیمی بسازند و در شرایط چالش‌برانگیز با یکدیگر همکاری کنند. همچنین مهارت‌های حل مسئله و مدیریت زمان را تقویت می‌کند و برای کودکان ۸ سال به بالا بسیار جذاب است.
۴. انتقال توپ بدون دست
چگونه بازی کنیم؟
کودکان در یک دایره می‌ایستند و باید یک توپ سبک را بدون استفاده از دست‌هایشان (مثلاً با استفاده از شانه‌ها، آرنج یا حتی قاشق‌هایی که در دهان نگه می‌دارند) به نفر بعدی منتقل کنند. هدف این است که توپ دور کامل دایره بچرخد بدون اینکه به زمین بیفتد.
چرا این بازی عالی است؟
این بازی هماهنگی، تمرکز و همکاری را به کودکان می‌آموزد. خنده و شادی‌ای که در حین بازی ایجاد می‌شود، فضای گروه را گرم‌تر می‌کند و کودکان را به برقراری ارتباط نزدیک‌تر تشویق می‌کند. این بازی برای کودکان ۵ سال به بالا مناسب است.
۵. نقاشی گروهی
چگونه بازی کنیم؟
یک کاغذ بزرگ یا تخته‌ی سفید در اختیار گروه قرار دهید و به هر کودک یک ماژیک یا قلم‌مو بدهید. هدف این است که کودکان با همکاری یکدیگر، یک نقاشی مشترک خلق کنند. می‌توانید موضوعی مانند “شهر رویایی” یا “جنگل جادویی” تعیین کنید و از کودکان بخواهید که هر کدام بخشی از نقاشی را بکشند.
چرا این بازی عالی است؟
نقاشی گروهی خلاقیت و همکاری را به‌طور همزمان تقویت می‌کند. کودکان یاد می‌گیرند که چگونه فضای کاری را با دیگران تقسیم کنند و ایده‌های خود را با احترام به کار دیگران ترکیب کنند. این بازی برای همه‌ی سنین مناسب است و به‌ویژه برای کودکان خجالتی بسیار مفید است.
۶. حلقه‌ی اتحاد
چگونه بازی کنیم؟
کودکان دست در دست هم در یک دایره می‌ایستند و یک حلقه‌ی پلاستیکی (مانند حلقه‌ی هولاهوپ) بین آن‌ها قرار می‌گیرد. هدف این است که حلقه را بدون باز کردن دست‌ها، از یک نفر به نفر بعدی منتقل کنند. این کار نیاز به خم شدن، چرخیدن و همکاری دارد.
چرا این بازی عالی است؟
این بازی حس اتحاد و اعتماد را در کودکان تقویت می‌کند. آن‌ها یاد می‌گیرند که چگونه با حرکات هماهنگ و کمک به یکدیگر، یک چالش گروهی را حل کنند. این بازی برای کودکان ۷ سال به بالا مناسب است.
۷. داستان‌سرایی زنجیره‌ای
چگونه بازی کنیم؟
کودکان در یک دایره می‌نشینند و هر کدام یک جمله به یک داستان خیالی اضافه می‌کنند. برای مثال، نفر اول می‌گوید: “روزی روزگاری، یک اژدهای مهربان در جنگل زندگی می‌کرد.” نفر بعدی داستان را ادامه می‌دهد و این روند تا تکمیل داستان ادامه پیدا می‌کند. می‌توانید موضوع داستان را از قبل تعیین کنید یا آن را به کودکان بسپارید.
چرا این بازی عالی است؟
این بازی تخیل و خلاقیت کودکان را شکوفا می‌کند و آن‌ها را به گوش دادن فعال و همکاری تشویق می‌کند. داستان‌سرایی زنجیره‌ای به‌ویژه برای تقویت مهارت‌های کلامی و اعتمادبه‌نفس در کودکان ۵ سال به بالا عالی است.
ترفندهای اجرای بازی‌های مشارکتی
تنظیم تعداد شرکت‌کنندگان
برای بهترین نتیجه، تعداد کودکان در هر گروه را بین ۴ تا ۸ نفر نگه دارید. گروه‌های کوچک‌تر امکان مشارکت فعال‌تر را فراهم می‌کنند، در حالی که گروه‌های خیلی بزرگ ممکن است باعث سردرگمی یا کم شدن مشارکت برخی کودکان شود.
تنوع در نقش‌ها
برای جلوگیری از یکنواختی، نقش‌های مختلفی مانند رهبر گروه، زمان‌سنج یا مسئول وسایل را بین کودکان تقسیم کنید. این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا مهارت‌های متنوعی را تجربه کنند و احساس مسئولیت بیشتری داشته باشند.
افزودن چالش‌های تدریجی
برای جذاب‌تر شدن بازی‌ها، چالش‌ها را به‌تدریج سخت‌تر کنید. برای مثال، در بازی چتر نجات، ابتدا از یک توپ استفاده کنید و سپس تعداد توپ‌ها یا سرعت حرکت را افزایش دهید. این کار کودکان را به بهبود همکاری و تمرکز تشویق می‌کند.
چگونه بازی‌های مشارکتی را به بخشی از زندگی کودکان تبدیل کنیم؟
ترکیب بازی‌ها با یادگیری
بازی‌های مشارکتی را با درس‌های مدرسه یا فعالیت‌های آموزشی ترکیب کنید. برای مثال، از نقاشی گروهی برای آموزش مفاهیم علوم یا از داستان‌سرایی زنجیره‌ای برای تقویت مهارت‌های نوشتاری استفاده کنید.
برگزاری جلسات منظم بازی
یک روز در هفته را به بازی‌های مشارکتی اختصاص دهید. این جلسات منظم به کودکان کمک می‌کند تا عادت به همکاری و فعالیت گروهی پیدا کنند و روابط دوستانه‌ی قوی‌تری بسازند.
مشارکت والدین و مربیان
والدین و مربیان می‌توانند خودشان در بازی‌ها شرکت کنند تا الگویی برای همکاری باشند. این کار نه‌تنها کودکان را به مشارکت تشویق می‌کند، بلکه رابطه‌ی بین آن‌ها و بزرگسالان را نیز تقویت می‌کند.
نتیجه‌گیری: با بازی‌های مشارکتی، آینده‌ای روشن برای کودکان بسازید!
بازی‌های گروهی مشارکتی چیزی فراتر از سرگرمی هستند؛ آن‌ها پلی به سوی رشد مهارت‌های اجتماعی، عاطفی و ذهنی کودکان‌اند. از چتر نجات گروهی که خنده و هماهنگی را به ارمغان می‌آورد تا داستان‌سرایی زنجیره‌ای که تخیل کودکان را پرواز می‌دهد، این ۷ بازی مشارکتی راهی عالی برای تقویت همکاری و همدلی در کودکان هستند. حالا نوبت شماست که این بازی‌ها را به دنیای کودکان خود بیاورید! یک روز شاد ترتیب دهید، دوستان یا خانواده را جمع کنید و یکی از این بازی‌ها را امتحان کنید. تجربه‌ی خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید و بگویید کدام بازی برای کودکان شما جذاب‌تر بود! آیا بازی مشارکتی دیگری می‌شناسید که بخواهید به این فهرست اضافه کنید؟
